Ο περιπρωκτικός κνησμός (φαγούρα) στο δέρμα γύρω από τον πρωκτό είναι μια συχνή και βασανιστική κατάσταση που αφορά τόσο ενήλικες ασθενείς όσο και παιδιά. Η κατάσταση αυτή επηρεάζει σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό τους άνδρες συγκριτικά με τις γυναίκες και εμφανίζεται κυρίως σε ενήλικες άνω των 40.
Πρόκειται ουσιαστικά για ένα αίσθημα έντονου κνησμού στην περιπρωκτική περιοχή. Το έντονο ξύσιμο μπορεί να επιφέρει χρόνιο ερεθισμό στην περιοχή γύρω από τον πρωκτό, πόνο και αίσθημα καύσους. Το δέρμα γύρω από τον πρωκτό έχει λεπτότερη υφή γι’ αυτό και είναι πιο ευάλωτο. Ο κνησμός μπορεί να επιφέρει τραυματισμούς, οι οποίοι μπορούν να μετατραπούν σε ραγάδες του δέρματος, διαβρώσεις και σε έλκη με αποτέλεσμα να παράγουν συνεχώς υγρό που ερεθίζει το σημείο. Πρόκειται δηλαδή για ένα φαύλο κύκλο που ξεκινά από το αίσθημα του κνησμού και οδηγεί στον μηχανικό τραυματισμό της περιοχής (ξύσιμο). Ο τραυματισμός και η εκροή υγρού ερεθίζουν ακόμη περισσότερο το περιπρωκτικό δέρμα καταλήγοντας σε ορισμένες περιπτώσεις στην λοίμωξη στης περιοχής από μικρόβια.
Περιπρωκτικός κνησμός: Αιτίες εμφάνισης
Ο περιπρωκτικός κνησμός διακρίνεται σε πρωτοπαθή και δευτεροπαθή. Στον πρωτοπαθή δεν είναι σαφή τα αίτια που προκαλούν τον κνησμό (ιδιοπαθής κνησμός). Στο δευτεροπαθή τα αίτια μπορεί να διαφέρουν.
Στους ενήλικες η συχνότερη αιτία είναι οι συνήθειες υγιεινής και καθαριότητας της περιοχής. Η μη καλή καθαριότητα αφήνει κατάλοιπα στο περιπρωκτικό δέρμα και οδηγεί στην εμφάνιση ερεθισμού και κνησμού. Το κοπρανώδες υλικό ερεθίζει το δέρμα και μπορεί να προκαλέσει αίσθημα κνησμού μέσα σε μόνο λίγες ώρες. Επίσης, το καλοκαίρι η ζέστη και ο ιδρώτας σε συνδυασμό με τα ρούχα αποτελούν αιτίες που προκαλούν κνησμό, έστω και εποχικά.
Αντιθέτως, σε ορισμένες περιπτώσεις η υπερβολική χρήση καθαριστικών μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό ή εμφάνιση αλλεργικών αντιδράσεων με αποτέλεσμα την εμφάνιση κνησμού. Το συχνό πλύσιμο και το έντονο σκούπισμα μπορεί να τραυματίσει τον πρωκτό με αποτέλεσμα να ερεθίζεται πιο εύκολα από καθαριστικά της περιοχής. Τέτοιες υπερβολικές συνήθειες μπορεί να προκαλέσουν έντονο ερεθισμό, τραυματισμούς, εκροή υγρού και αιμορραγία. Πρόκειται για το Σύνδρομο του Γυαλισμένου Πρωκτού.
Στα παιδιά εκτός των ανωτέρω συνήθης αιτία κνησμού είναι και τα παράσιτα (οξύουροι).
Ο περιπρωκτικός κνησμός μπορεί να είναι το αποτέλεσμα μεγάλου αριθμού καταστάσεων που αφορούν τον πρωκτό. Μερικές από τις αιτίες εμφάνισης κνησμού είναι:
- Διάρροια
- Αιμορροΐδες
- Περιεδρικό συρίγγιο
- Ραγάδα δακτυλίου
- Κονδυλώματα πρωκτού
- Πρόπτωση ορθού
- Καρκίνος πρωκτού
- Ακράτεια κοπράνων
- Φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου
- Αλλεργικές αντιδράσεις
- Μυκητιάσεις
- Φάρμακα κ.α.
Διάγνωση περιπρωκτικού κνησμού
Η διάγνωση γίνεται από ειδικό Χειρουργό Πρωκτού. Συνήθως δεν υπάρχουν εμφανή συμπτώματα, γι’ αυτό χρειάζεται εμπειρία στη διάγνωση του πρωκτικού κνησμού. Ο ιατρός θα λάβει ένα πλήρες ιστορικό από τον ασθενή και θα του κάνει κάποιες ερωτήσεις που αφορούν πληροφορίες για πριν και μετά τη διαδικασία της κένωσης. Έπειτα θα προχωρήσει σε κλινική εξέταση. Αν κριθεί απαραίτητο μπορεί να χρειαστούν πιο ειδικές εξετάσεις.
Θεραπεία περιπρωκτικού κνησμού
Η θεραπευτική αντιμετώπιση αρχικά στηρίζεται στην αντιμετώπιση της υποκείμενης παθολογίας όπου αυτή υπάρχει, δηλαδή αντιμετώπιση της αιμορροϊδοπάθειας, της ακράτειας, αντιμυκητιασική αγωγή κλπ.
Στις περιπτώσεις που δεν εντοπίζεται συγκεκριμένη αιτία (ιδιοπαθής κνησμός) η αλλαγή στις συνήθειες υγιεινής της περιοχής και η χρήση τοπικών σκευασμάτων συνήθως αποτελεί την λύση.
Αν έχετε φαγούρα στον πρωκτό απευθυνθείτε στο Γενικό Χειρουργό Παχέος Εντέρου – Πρωκτού, Δρ. Μάριο Γρηγορίου. Το Χειρουργικό – Πρωκτολογικό Κέντρο Βορείου Ελλάδος, Proctolab, διαθέτει τον πιο σύγχρονο εξοπλισμό για τη διερεύνηση και θεραπεία των παθήσεων του πρωκτού.